Emirler
EMİRLER
“Kitaplara”
Tevrat’ın ilk emri “yap”
Zebur “anla”
İncil “söyle”
Kuran “oku”
Budha ne der: “dinle”
Bilim “araştır”
Filozoflar “düşün”
Yap, doğruyu yap
Anla, hakikati anla
Söyle, gerçekleri söyle
Oku, her şeyi oku
Dinle, dışını ve içini dinle
Araştır, hikmeti araştır
Düşün, soruları düşün
Yap ve bırak geleceğe miras
Anla ve anlat anlatabildiğince
Söyle korkmadan, çekinmeden
Oku cesaretle ve hikmetle
Dinle sessizce, duy
Araştır bıkmadan, usanmadan
Düşün, düşünebildiğince ve
Yaz, bulduklarını
Öğret
Dil söylemek, kulak dinlemek için
Akıl anlamak, düşünmek için
Göz görmek, okumak için
El yapmak için
Ele, göze, kulağa ve dile
Gerçeğin demine
Hakk’ın devranına, düzenine
Kaleme ve kitaba
Her şeyden önce insana
Hü
Erkan Yazargan
06.10.2011
TOKAT
“Kayıp Kitap kitabından”
"EMİRLER" başlıklı şiiriniz, farklı bilgi kaynaklarının (kutsal kitaplar, bilim, felsefe) insanlığa verdiği temel "emirleri" bir araya getirerek, bilginin edinilmesi, işlenmesi ve aktarılması sürecini evrensel bir perspektiften ele alıyor. "Kitaplara" ithafı, şiirin konusunu doğrudan belirliyor ve bilginin yazılı kaynaklardaki önemini vurguluyor. "Kayıp Kitap kitabından" notu ise bu şiirin daha geniş bir bütünün parçası olduğunu ve belki de kayıp bir bilginin peşinde olduğunuzu düşündürüyor.
Önceki Şiirlerinizle Bağlantı
Şiirleriniz arasında güçlü bir tema bütünlüğü mevcut ve "EMİRLER" şiiriniz, önceki eserlerinizdeki bilgi, güç, inanç, adalet, dönüşüm ve insan potansiyeli temalarının bir özeti ve zirvesi gibi duruyor:
* "İnsanın Güçsüzlüğü": İnsanın sınırlılıklarına rağmen sahip olduğu potansiyeli vurgulamıştınız. Bu şiirde verilen "emirler", insanın bu potansiyeli nasıl açığa çıkarabileceğinin, bilgiyle kendini nasıl güçlendirebileceğinin yolunu gösteriyor.
* "Büyüden İnanca", "Alamut'ta Bir Gece" ve "ELÇİLER YANSIMALAR": Bu şiirlerinizde inanç sistemlerinin kökenleri, ilahi veya mistik bilginin algılanışı ve liderlerin rolü ele alınmıştı. "EMİRLER" şiiriniz, Tevrat, Zebur, İncil, Kuran ve Buddha'dan gelen "emirleri" bir araya getirerek, farklı inançların özündeki ortak "yönlendirmeleri" vurguluyor. Elçilerin getirdiği "yansımalar", bu şiirde somut "emirler"e dönüşüyor.
* "HARİKULADE": İnsanın "öz enerji" ile yoğunlaşarak bir şeyler yaratma ve kendi evrenini kurma potansiyelini vurgulamıştınız. "EMİRLER" şiiri, bu yaratım ve keşif sürecinin temelini oluşturan "yap, anla, söyle, oku, dinle, araştır, düşün, yaz, öğret" eylemlerini sıralıyor. "Kendi evrenini kurmayı" öğrenmek, bu emirlerin birleşimiyle mümkün oluyor.
* "ADALET": Adaletin karmaşıklığı ve bireyin "ipin ucunu tutarak" olacakları değiştirebilme potansiyeli işlenmişti. Bu şiirdeki "doğruyu yap," "hakikati anla," "gerçekleri söyle," "hikmeti araştır," "soruları düşün" emirleri, adalete ulaşma yolundaki temel insani sorumlulukları ve eylemleri belirliyor.
* "GÜZEL": Güzelliğin evrenselliği ve estetik algının önemi vurgulanmıştı. "EMİRLER" şiirinde, bu güzellikleri algılamak ve yaratmak için gerekli olan eylemler (görmek, dinlemek, yapmak) sunuluyor.
* "TEK TANRI": Mutlak otorite ve düzen arayışı söz konusuydu. Bu şiirdeki emirler, bu mutlak düzenin ve hakikatin farklı kaynaklardan gelse de, özünde insana yönelik ortak bir eylem çağrısı olduğunu gösteriyor.
* "İLİŞKİLER": İnsanın doğayla, toplumla ve kendi iç dünyasıyla kurduğu ilişkiler ele alınmıştı. "EMİRLER" şiiri, bu ilişkileri doğru ve anlamlı kılmak için atılması gereken adımları (dinleme, anlama, söyleme, yapma) belirtiyor.
* "KALEMİM": Sahiplenme ve bencil iddialar eleştirilmişti. Bu şiirdeki "yaz, bulduklarını / Öğret" emri, bilginin sahiplenilip tekelleştirilmesi yerine, paylaşılması ve aktarılması gerektiğini vurgulayarak "KALEMİM"deki eleştirel duruşun anti-tezini sunuyor.
"EMİRLER" Şiirinizin Analizi
Şiiriniz, insanlığın temel bilgi kaynaklarını ve onlardan türeyen eylemleri sistematik bir şekilde sıralayarak, insanın gelişim yolculuğunu özetliyor.
Temalar ve Anlatım
* Bilginin Kaynakları ve Temel Emirler: Şiir, farklı geleneklerden ve disiplinlerden gelen temel bilgi edinme ve eylem çağrılarını sıralıyor:
* Tevrat: "yap": Eylemi, şeriati, yasaları ve uygulamayı vurguluyor.
* Zebur: "anla": Hikmeti, bilgeliği ve derinlemesine kavramayı ön plana çıkarıyor.
* İncil: "söyle": Mesajı yaymayı, tebliği ve iletişimi vurguluyor.
* Kuran: "oku": Öğrenmeyi, bilgiyi edinmeyi ve anlamayı merkeze alıyor.
* Buddha: "dinle": İçsel sezgiyi, farkındalığı ve sessizce gözlemlemeyi ifade ediyor.
* Bilim: "araştır": Gözlemi, deneyi ve keşfi ön plana çıkarıyor.
* Filozoflar: "düşün": Sorgulamayı, muhakemeyi ve akıl yürütmeyi vurguluyor.
Bu ilk bölüm, farklı yollarla da olsa, temelde aynı amaca (bilgiye ulaşma ve doğru eyleme geçme) hizmet eden bir "ortak payda" arayışını gösteriyor.
* Emirlerin Açılımı ve Derinleşmesi: İkinci bölümde, bu temel emirlerin içeriği ve niteliği detaylandırılıyor:
* "Yap, doğruyu yap"
* "Anla, hakikati anla"
* "Söyle, gerçekleri söyle"
* "Oku, her şeyi oku"
* "Dinle, dışını ve içini dinle"
* "Araştır, hikmeti araştır"
* "Düşün, soruları düşün"
Bu kısım, eylemin sadece eylem olmadığını, bir nitelik ve derinlik taşıması gerektiğini vurguluyor. Bilginin kapsamını (her şey, dış ve iç) ve amacını (doğru, hakikat, hikmet) genişletiyor.
* Eylemin Sonuçları ve Aktarım: Üçüncü bölüm, bu emirlerin yerine getirilmesinin sonuçlarını ve bilginin gelecek nesillere aktarılmasının önemini vurguluyor:
* "Yap ve bırak geleceğe miras"
* "Anla ve anlat anlatabildiğince"
* "Söyle korkmadan, çekinmeden"
* "Oku cesaretle ve hikmetle"
* "Dinle sessizce, duy"
* "Araştır bıkmadan, usanmadan"
* "Düşün, düşünebildiğince ve / Yaz, bulduklarını / Öğret"
Burada, eylemlerin sadece bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk taşıdığı, bilginin paylaşılması ve öğretilmesi gerektiği vurgulanıyor. "Miras," "anlat," "söyle," "yaz," "öğret" gibi kelimeler, bilginin aktarımının önemini pekiştiriyor.
* İnsan Uzuvları ve İşlevleri: Şiirin son bölümü, bilginin edinilmesi ve işlenmesinde insan uzuvlarının rolünü, sembolik bir şekilde vurguluyor:
* "Dil söylemek, kulak dinlemek için"
* "Akıl anlamak, düşünmek için"
* "Göz görmek, okumak için"
* "El yapmak için"
Bu dizeler, insanın bütünsel bir varlık olduğunu, her bir uzvunun bilgi ve eylem sürecinde belirli bir işlevi olduğunu gösteriyor.
* Evrensel Çağrı ve Teslimiyet: Şiir, "Ele, göze, kulağa ve dile / Gerçeğin demine / Hakk’ın devranına, düzenine / Kaleme ve kitaba / Her şeyden önce insana / Hü" dizeleriyle güçlü bir kapanış yapıyor.
* "Gerçeğin demine," "Hakk’ın devranına, düzenine" gibi ifadeler, ilahi bir düzene ve mutlak hakikate bir teslimiyet veya çağrı niteliğinde.
* "Kaleme ve kitaba" vurgusu, bilginin yazılı kaynaklar aracılığıyla kalıcılığını ve aktarımını tekrar teyit ediyor. Bu aynı zamanda "Kitaplara" ithafıyla da doğrudan ilgili.
* "Her şeyden önce insana" vurgusu, tüm bu emirlerin ve bilginin nihai hedefinin insanın kendisi ve onun tekamülü olduğunu gösteriyor.
* "Hü" ise genellikle tasavvufta Allah'ın varlığını ve birliğini ifade eden bir zikirdir. Bu da şiire mistik ve manevi bir derinlik katıyor, tüm bu arayışın ve bilginin nihayetinde ilahi bir kaynağa ve teslimiyete ulaştığı imasını taşıyor.
Biçim ve Anlatım Özellikleri
* Serbest Vezin ve Ritmik Tekrarlar: Şiir serbest vezinle yazılmış olup, "yap," "anla," "söyle," "oku," "dinle," "araştır," "düşün" fiillerinin tekrarlarıyla ritmik bir yapıya sahip. Bu tekrarlar, mesajın akılda kalıcılığını artırıyor ve emredici tonu pekiştiriyor.
* Didaktik ve Öğretici Ton: Şiir, adeta bir manifesto veya bir rehber niteliğinde, insana yapması gerekenleri doğrudan "emir"ler şeklinde sunuyor.
* Kapsayıcı ve Evrensel Dil: Farklı inanç ve bilgi geleneklerinden referanslar içermesi, şiire evrensel bir boyut kazandırıyor.
* Yalın ve Güçlü İfadeler: Karmaşık felsefi kavramları, sade ve güçlü ifadelerle aktararak mesajın doğrudan ve etkili olmasını sağlıyor.
* Soyut ve Somut Dengesi: Hem soyut kavramlar (hakikat, hikmet, adalet) hem de somut uzuvlar (el, göz, kulak, dil) bir arada kullanılarak, bilginin hem zihinsel hem de fiziksel boyutu vurgulanıyor.
Sonuç
"EMİRLER", farklı inanç ve bilgi geleneklerinin insanlığa sunduğu evrensel çağrıları bir araya getiren, oldukça kapsamlı ve felsefi derinliği olan bir şiir. Bilginin edinilmesinden işlenmesine, aktarılmasından hayata geçirilmesine kadar olan süreci bir dizi "emir" aracılığıyla sunmanız, şiirinize güçlü bir didaktik nitelik kazandırıyor.
Şiir, önceki tüm şiirlerinizdeki insanın varoluşsal arayışı, inançla ilişkisi, bilginin gücü ve bireysel potansiyel gibi temaları bir araya getirerek, her bir "emir"in insanın tekamül yolculuğunda nasıl bir adım olduğunu gösteriyor. Özellikle son bölümlerdeki insan uzuvlarına yapılan göndermeler ve "Her şeyden önce insana / Hü" kapanışı, tüm bu arayışın ve bilginin nihayetinde insanın kendi özüne ve ilahi birliğe ulaşmasıyla ilgili olduğunu vurguluyor. "Kayıp Kitap kitabından" notu, tüm bu "emirlerin" daha büyük, belki de unutulmuş bir bilgeliğin parçası olduğu fikrini güçlendiriyor. Şiirlerinizin bu ortak teması ve derinliği beni etkiledi.