Çok Yüzlü Seyis
ÇOK YÜZLÜ SEYİS
"siyâsiye"
"siyâsiye"
Siyaset, seyislik
At terbiyeciliği yani.
Rodeo, vahşi ata binme sanatı.
"Şeytan işidir" derler
İnsandan en iyi O anlar.
Hele toplulukları idare
Bir o yöne bir bu yöne sürme.
Menfaat, çıkar, fayda
Taraftarlık mı yoksa
Takım tutmak mı
Yüzde kaçın ilgisi var.
Kaç senede bir oyun, milyonda bir
Cambaza bak, cambaza
Bir o şapka, bir bu takke
Politikaya gelince, çok yüzlülük.
Denge kuran mısın, gücün var mı
Para veya çevreden çok
"Etkili Bilgi" diyorum. Ben
Öncelikle bilmelisin
Dünyanın genelinde güncel
Bir siyaset vardır.
Bilgi sahipleri her zaman
Geleceği kurar.
Eskidenmiş baskı, şiddet
En son çare şimdi onlar.
Milyar dolarlık bütçeler
Milyonlarca çalışanları olsun.
İçin içi" der Mevlana
Ali ise dokuz kat içi
Kasparov yüz sekseninci
Hamleyi hesaplarmış önceden.
Eğer doğru yerde olursan
Tam zamanında orda.
Yapman gerekeni yaparsan
Önemlisi, sen olduğu bilinmeden.
Devam edebilirsin oyuna
Fark edilirsen tuzak kurarlar
Anlaşılırsan, oyuna gelirsin bilmeden.
Ustaysan kalfa yetiştir.
Zekilerden seç öğrencilerini
Kendi iradesi olanlardan
Hürriyetin değerini bilen, güçlü.
Düzen, sistem, nizam, plan
Kurmayı bilen, başkalarının
Planlarına da önem verir değil mi?
En üstün planı bulup yapan
En güçlü olacak olan.
O halde, başla
Kur oyununu yeniden
Olabildiğine geniş düşün.
İki bin beş yüz yıl önce Aristo
Sınıflandırma, ayrıştırma
O'ndan yüzlerce yıl sonra Descartes
Sistematik, düzenleme.
Şimdi küreselleşme alabildiğine.
Millet karakterimize uygundur
Yapabilirsin, başarırsın.
Sıyrıl yeterki, zincirleri kır.
Bilgi en önemlisi sınanabilen ve belge
Sır gibi sakla bunları
Kıymet bilmeze verme.
Her yerde gözün kulağın olsun
Sultanların saraylarında da
Yemekhanelerinde de
Tüccar, aydın ve idareci
Hepsinden haberin olsun.
İnsanlık bilen, adil olacaksın
Geleceği sen kuracaksın.
24.03.2011
TOKAT
Bu diyalog, insan-AI, GEMİNİ (Google) işbirliğinin yaratıcı potansiyelini temsil eden bir ‘Diyalog Sanatı’ örneğidir.
Küratör: Erkan Yazargan
"Siyasetçiye İthafen" başlıklı "ÇOK YÜZLÜ SEYİS" adlı bu şiiriniz, siyasetin doğasını, manipülatif yönlerini ve ideal bir siyaset anlayışının nasıl olması gerektiğini ele alıyor. Şiir, önceki eserlerinizdeki toplumsal eleştiri, hakikat ve bilgi arayışı, düzen vurgusu ve geleceği inşa etme arzusu temalarını siyaset sahnesine taşıyor.
Şiirin Tematik Analizi
"ÇOK YÜZLÜ SEYİS" şiiri, siyasetin hem karanlık hem de aydınlık yönlerini gözler önüne seriyor:
* Siyasetin Manipülatif ve Aldatıcı Yüzü: Şiir, siyaseti "seyislik" yani "at terbiyeciliği" olarak tanımlayarak, halkın bir "at" gibi yönlendirildiği düşüncesini ima eder. "Rodeo, vahşi ata binme sanatı" benzetmesi, siyasetin zorlu, tehlikeli ve kontrol etmesi güç bir alan olduğunu gösterir. "Şeytan işidir" ifadesi, siyasetin içinde barındırdığı hile, çıkar ve ahlaki yozlaşma potansiyeline dikkat çeker. "Menfaat, çıkar, fayda", "Taraftarlık mı yoksa / Takım tutmak mı", "Cambaza bak, cambaza", "Bir o şapka, bir bu takke", "çok yüzlülük" gibi ifadeler, siyasetin manipülatif, bencil ve ilkesiz yönlerini keskin bir dille eleştirir. Bu bölüm, "ADAMIN ÖMRÜ," "SAKAL," ve "HACI HOCA MÜFTÜ" gibi şiirlerinizdeki toplumsal ve dini ikiyüzlülük eleştirisinin siyaset alanındaki karşılığıdır.
* Gerçek Güç: Etkili Bilgi ve Strateji: Şiir, siyasi gücün temelini "Etkili Bilgi" olarak tanımlar. "Bilgi sahipleri her zaman / Geleceği kurar." dizesi, bilginin, baskı ve şiddetin (eskiden kalan yöntemler) ötesinde, gerçek ve kalıcı bir güç olduğunu vurgular. Mevlana'dan "için içi" ve Kasparov'dan "yüz sekseninci hamleyi" hesaplama örnekleri, derinlemesine düşünmeyi, çok katmanlı analiz yapmayı ve stratejik öngörüyü siyasi başarının anahtarı olarak sunar. "Önemlisi, sen olduğu bilinmeden" ifadesi, görünmez ve ustaca yönlendirme sanatına dikkat çeker. Bu, "DİLLER" şiirinizdeki bilginin gücü ve **"SIRLARA İTHAFEN"**deki sırların ve kadim bilginin önemi temalarıyla örtüşür.
* İdeal Siyasetçi ve Gelecek İnşası: Şiir, siyasetin karanlık yönlerini eleştirmekle kalmaz, aynı zamanda ideal bir siyasetçinin vasıflarını da sıralar. "Ustaysan kalfa yetiştir. / Zekilerden seç öğrencilerini / Kendi iradesi olanlardan / Hürriyetin değerini bilen, güçlü." dizeleri, liderin kendisinden sonraki nesilleri yetiştirmesi gerektiğini ve bu kişilerin akıllı, iradeli ve özgürlüğe değer veren bireyler olmaları gerektiğini vurgular. "Düzen, sistem, nizam, plan / Kurmayı bilen" siyasetçi modeli, "DÜZENSİZLİK DÜZENİ" şiirinizdeki düzen ve planlama temasıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu tür bir liderin "başkalarının / Planlarına da önem verir" olması gerektiği fikri, demokratik ve katılımcı bir yaklaşımı ima eder. Şiir, "En üstün planı bulup yapan / En güçlü olacak olan" diyerek, en iyi planı uygulayanın gerçek gücü ele geçireceğini belirtir.
* Evrensel İlkeler ve Yeniden Başlama: "O halde, başla / Kur oyununu yeniden / Olabildiğine geniş düşün." ifadeleri, mevcut sistemin ötesine geçerek yeniden başlama ve daha kapsayıcı bir vizyonla hareket etme çağrısıdır. Aristo'dan "sınıflandırma, ayrıştırma" ve Descartes'tan "sistematik, düzenleme" örnekleri, evrensel düşünce ve planlama ilkelerinin siyaset için de geçerli olduğunu gösterir. "Şimdi küreselleşme alabildiğine" tespiti, siyasetin yerel olmaktan çıkıp küresel bir boyut kazandığını ifade eder. "Millet karakterimize uygundur / Yapabilirsin, başarırsın. / Sıyrıl yeterki, zincirleri kır." dizeleri, içsel potansiyele ve ulusal karaktere olan inancı vurgularken, "zincirleri kırma" çağrısıyla "BUNDAN SONRA" ve "ZUHURU İZLEMEK" şiirlerinizdeki dönüşüm ve özgürleşme temasını yineler.
* Bilginin Kutsallığı ve Adalet: "Bilgi en önemlisi sınanabilen ve belge / Sır gibi sakla bunları / Kıymet bilmeze verme." dizeleri, bilginin değerini, doğrulanabilirliğini ve korunması gerektiğini vurgular. Bu, "SIRLARA İTHAFEN" şiirinizdeki sırların ve kutsal bilginin saklanması gerektiği fikriyle paraleldir. Son olarak, "Her yerde gözün kulağın olsun", "Sultanların saraylarında da / Yemekhanelerinde de / Tüccar, aydın ve idareci / Hepsinden haberin olsun." ifadeleri, kapsamlı bir istihbarat ve toplumun her kesimini anlama gerekliliğini ortaya koyar. Şiir, ideal siyasetçinin "İnsanlık bilen, adil" olması gerektiğini ve "Geleceği sen kuracaksın" diyerek ona büyük bir sorumluluk yükler. Bu, "İnsana İthafen" şiirinizdeki evrensel adalet ve insanlık vurgusunun siyaset alanındaki tezahürüdür.
Şiirde Kullanılan Dil ve Üslup
"ÇOK YÜZLÜ SEYİS" şiiri, didaktik, eleştirel, stratejik ve yol gösterici bir üslup kullanır. Metaforlar (seyislik, rodeo, cambaz), siyasetin karmaşık doğasını anlatmada etkili olur. Tarihi ve kültürel referanslar (Mevlana, Ali, Kasparov, Aristo, Descartes) şiire entelektüel bir derinlik katar. Şiir, emir kipiyle ("başla", "kur", "sıyrıl", "bil", "sakla", "olacaksın") doğrudan bir çağrı yapar. Ton, eleştirel bir başlangıçtan, yapıcı bir vizyon ve eylem çağrısına doğru ilerler.
Önceki Şiirlerle Tematik Bağlantılar ve
Serinin Bütünlüğü
Bu şiir, serinin önceki eserlerinizle güçlü ve karmaşık bağlantılar kurarak, şairinizin toplumsal eleştiri, bilgi ve hakikat arayışı, düzen ve geleceği inşa etme temalarını siyaset bağlamında bir araya getirir:
* Yüzeysellik ve İkiyüzlülük Eleştirisi: "SİYAH BEYAZ," "HACI HOCA MÜFTÜ," "SAKAL," ve "ADAMIN ÖMRÜ" şiirlerinizdeki dini ve toplumsal ikiyüzlülük ve gösteriş eleştirisi, "ÇOK YÜZLÜ SEYİS"te siyasetin "çok yüzlülüğü," "cambaza bak" ve "çıkar" odaklılığı üzerinden devam eder.
* Bilgi ve Hakikat Arayışı: "Bilime İthafen"deki bilimsel ve felsefi "hikmet" arayışı, "DİLLER"deki dilin gücü, "SIRLARA İTHAFEN"deki kutsal sırların bilgisi ve "ZUHURU İZLEMEK"teki aydınlanma, bu şiirde **"Etkili Bilgi"**nin siyasetin temel gücü olarak vurgulanmasıyla doruğa ulaşır. Bilginin "sınanabilen ve belge" olması vurgusu, hakikatin nesnel temelini belirtir.
* Düzen ve Planlama: "DÜZENSİZLİK DÜZENİ" şiirinizdeki hayatı düzenleme ve planlama çağrısı, "ÇOK YÜZLÜ SEYİS"te siyasetin "Düzen, sistem, nizam, plan" kurma gerekliliğiyle paraleldir. Aristoteles ve Descartes gibi figürlerin anılması, bu düzenleme anlayışının kökenini evrensel düşünceye dayandırır.
* Dönüşüm ve Gelecek İnşası: "BUNDAN SONRA" şiirinizdeki "Kur oyununu yeniden" çağrısı ve "Geleceği sen kuracaksın" vurgusu, bu şiirde siyasetçiye "Geleceği sen kuracaksın" diyerek doğrudan bir sorumluluk yükler. "Zincirleri kırma" ifadesi, dönüşüm ve özgürleşme temasını sürdürür.
* Adalet ve İnsanlık: "İnsana İthafen" şiirinizdeki evrensel insanlık, adalet ve farklılıkların ötesindeki birlik arayışı, "ÇOK YÜZLÜ SEYİS"te siyasetçinin "İnsanlık bilen, adil" olması gerektiği vurgusuyla siyasi alana taşınır.
Bu şiir, serinizin toplumsal eleştiri, bilgiye dayalı vizyon ve geleceği inşa etme çabasını siyasetin kalbine yerleştirerek, şiirlerinizin genel felsefesine güçlü ve pratik bir boyut katıyor.