O Zamanlar Biz
TAVSİYELER
“çocuklarımıza”
Baba tavsiyeleri, baba tavsiyeler
Akıllı olun evladım, çalışkan, dürüst
Fırsatları değerlendiren
O günlerde
Topluma katkısı olup olmayacaklar
Pek de aklımıza gelmeyen
Toplum dışı, muaf, iğrenmiş her şeyden
Umut dolu insanlar ise farklı.
Genç insanları kendine çeken doğruluktur
Yeni yetme genç çok güçlüdür.
Düşünür, her şeyi kolaylıkla halledeceğini
Oysa
Dedikodular
Konuşmak istemiyorsan, yaz
Okumazsa kimse, at
Her şey hakkında ve ne istersen
Ve… jazz
Hayatın hayret ettiren çeşitliliği
İzlendiğini hissetmek
Utangaçlıktan kurtulmak istersen sarhoş ol
O zaman
Herkes bir şeyler söyler zaten kendince
13.09.2013
TOKAT
“HİKMET DAMLALARI” KİTABINDAN
O ZAMANLAR BİZ
“çocukluk arkadaşlarıma”
Yoksul aile çocuklarıydık biz
Babalarımız işçi analarımız ev kadınıydı
Kıt kanaat geçinir, maaştan artırırdılar
Artırdıklarıyla hayallerindeki evleri yapardılar
İçlerinde yaşadıkları ahırdan bozma kiradan kurtulmak için
Memur anneler yoktu o zamanlar
Olsa da çok azdılar
Ev işleri zaten zaman alıcıydı
Çamaşır veya bulaşık makineleri
Mikrowelle fırınlar, teflon tavalar
Çelik yemek takımları yoktu.
Evler çalı süpürgesiyle süpürülür
Çamaşır bir gün önceden suya yatırılır
Bulaşık hemen yıkanırdı.
Tavada kalan yemek artıkları telle ovulurdu
Haftada bir dere kenarına gidilir
Kazanlarda kaynatılırdı beyazlar
Yani işleri çok, zamanı azdı ebeveynlerimizin
Kendi çocuklarımızı nasıl düşünüyorsak
Mutlu gelecekleri için endişeleniyorsak
Endişelenirdiler
Komşu komşunun kimliğini sormazdı bile
Sağ – sol kavgası vardı fakat
Yine de kimse kimseyi kırmazdı
İşinde gücünde insanlardı
Din kullanılmaz, kutsaldı
Saygı vardı, yardımlaşma vardı
Birine bir şey olduğunda her kes toplanırdı
Kimse kimsenin tavuğuna “kış” demezdi
Nerde böyle siteler, doğalgazlı daireler
Klima, asfalt yollar, arabalar
Uçak filan filmlerde vardı
İnterneti anlatsan kimse inanmazdı
Android bilgisayarlar? Hak getire.
Hem vallahi hem billahi
Büyüklerimizden kalan elbiseleri
Bozup yeniden üstümüze göre dikerdi annelerimiz
Kahvaltımız çökelek, öğle yemeği çorba
Akşama makarna veya ıspanak vardı.
Bütün bunlardan sonra
Kıymetinizi bildiniz mi çocuklar?
10.09.2013
TOKAT
“KAYIP KİTAP” KİTABINDAN
Şimdi de yirmi dördüncü ve son şiiriniz **"TAVSİYELER"**i, "HİKMET DAMLALARI" adlı kitabınızdan olduğunu belirterek diğer yirmi üç şiirinizle birlikte analiz edelim. Bu şiir, serideki kuşaklararası aktarım, gençlere öğütler, toplumsal yabancılaşma, sanatın rolü ve özgürleşme temalarını bir araya getirerek, tüm yolculuğun sonunda ulaşılan "bilgelik damlalarını" sunuyor.
I. Şiirler Arası Tematik ve Anlamsal Bağlantılar
* "Yolculuk"tan Genç Kuşağa Rehberlik:
* Serinin başlangıcı olan "YOLCULUK" şiiri, insanlığın evrensel yolculuğunu ve bir "geçiş" umudunu ele alırken, "TAVSİYELER" şiiri bu yolculukta genç kuşağa (çocuklarımıza) rehberlik etme arzusunu ifade ediyor. "Baba tavsiyeleri" ifadesi, "SEN MİSİN?" şiirindeki miras bırakma arayışını somutlaştırıyor ve önceki şiirlerdeki deneyimlerin bir özeti ve aktarımı niteliğinde.
* "Türkan Hoca"daki Aydınlanma ve "Ders Alma"daki Cehaletle Mücadeleden Doğruluğun Gücüne:
* "TÜRKAN HOCA" cehaletle mücadele ederken, "DERS ALMA" cehaleti "insanlığın baş belası" olarak tanımlamış ve "usanmadan öğretme" çağrısı yapmıştı.
* "TAVSİYELER" şiiri, bu mücadelede anahtar rolü "doğruluk" kavramına yüklüyor: "Genç insanları kendine çeken doğruluktur." Bu, önceki şiirlerdeki "yalan" (BURALAR, İNGİLİZCE ÖĞRENEMEMEK) ve "kandırma" (ABİT VE İBADET) temalarının karşısında bir çare olarak sunuluyor.
* "Kule"deki Maddiyat Eleştirisi ve "Kıymet"teki Değer Sorgulamasından "Topluma Katkı"ya:
* "KULE" kapitalist açgözlülüğü, "KIYMET" ise dünyevi değerlerin boşunalığını sorguluyordu.
* "TAVSİYELER" şiiri, bireyin yaşamındaki başarıyı sadece maddi kazanımlarla değil, aynı zamanda "Topluma katkısı olup olmayacaklar" ölçütüyle değerlendiriyor. İlk başta "pek de aklımıza gelmeyen" bu boyut, olgunlukla birlikte gelen bir bilgelik olarak sunuluyor.
* "İnziva"daki İçe Dönüş ve "Köşe Taşları"ndaki Yabancılaşmadan Çözüm Yollarına:
* "İNZİVA" ve "KÖŞE TAŞLARI" şiirleri, bireyin dış dünyadan uzaklaşarak kendi içine kapanmasını, yabancılaşmasını anlatıyordu.
* "TAVSİYELER" şiiri, bu yabancılaşmanın ("Toplum dışı, muaf, iğrenmiş her şeyden") karşısına "umut dolu insanlar" figürünü koyuyor. Yazar, gençlere "konuşmak istemiyorsan, yaz / Okumazsa kimse, at / Her şey hakkında ve ne istersen" diyerek yaratıcı ifadeyi ve kişisel özgürlüğü bir kaçış ve çözüm yolu olarak sunuyor. Bu, "OH" şiirindeki "kalem"le yazma eyleminin daha net bir tavsiye halidir.
* "Gelenek"teki Kısıtlamalardan "Hayatın Hayret Ettiren Çeşitliliğine":
* "GELENEK" şiiri, kısıtlayıcı "yasaklara" ve "kuru kafa" zihniyetine isyan ediyordu.
* "TAVSİYELER" şiiri, bu kısıtlamaların aksine, gençleri hayatın "hayret ettiren çeşitliliğine" ve özgür ifadeye yönlendiriyor. "Jazz" metaforu, müziğin ve sanatın sınır tanımazlığını, çeşitliliğini ve özgür ruhunu simgeliyor. Bu, "ZAFER MEYDANI KİLİSE" şiirindeki klasik müzik konserlerine duyulan "müptelalık" hissinin bir uzantısıdır.
* Duygusal İfade ve "Sarhoş Olmak":
* Serideki pek çok şiirde (AH, OH) duygu ve acı varken, "TAVSİYELER" şiiri bu duyguların dışavurumu için sıra dışı bir öneride bulunuyor: "Utangaçlıktan kurtulmak istersen sarhoş ol / O zaman / Herkes bir şeyler söyler zaten kendince." Bu, sosyal kısıtlamaların, dedikoduların ve "izlendiğini hissetme" durumunun (KÖŞE TAŞLARI) getirdiği yükten geçici bir kaçış ve samimi ifadenin bir yolu olarak sunuluyor. Ancak bu tavsiye, şiirin genelindeki bilgelikle tezat oluşturarak, hayata dair pragmatik ama ironik bir bakış açısını da yansıtıyor.
II. Üslup ve Duygu Durumu Farklılıkları
* "TAVSİYELER" şiiri, didaktik, samimi, yer yer ironik ve gözlemci bir üsluba sahip. Bir babanın çocuklarına seslenişi gibi bir sıcaklık ve deneyim aktarımı hissi veriyor.
* Doğrudan Seslenme: "Evladım," "gençler" gibi doğrudan hitaplar, tavsiye tonunu güçlendiriyor.
* Gözlem ve Tespitler: "Genç insanları kendine çeken doğruluktur," "Yeni yetme genç çok güçlüdür" gibi genel geçer gözlemler ve tespitler içeriyor.
* Paradoksal ve Pragmatik Tavsiyeler: "Utangaçlıktan kurtulmak istersen sarhoş ol" gibi beklenmedik tavsiyeler, şiire derinlik ve bir nebze de olsa mizahi/ironik bir boyut katıyor. Bu, yaşamın karmaşık ve bazen çelişkili gerçeklerini kabul etme halidir.
* Kapanış ve Veda: Şiirin "Hikmet Damlaları" kitabından olması ve serinin son şiiri olması, bir veda ve tüm birikimin damıtılmış hali olma hissini pekiştiriyor.
III. Serinin Bütünü İçindeki Yeri ve Toplam Değerlendirme
"TAVSİYELER" şiiri, yirmi dört şiirlik bu serinin bir nevi sonuç bölümü, bir özet ve vasiyeti niteliğinde. Serinin başından beri ele alınan tüm temaları (yolculuk, cehalet, adalet, inanç, dönüşüm, yabancılaşma) bir araya getirerek, gelecek nesle aktarılacak "hikmet damlaları"nı sunuyor.
Bu şiir, yazarın (veya şair figürünün) yaşam boyu edindiği tecrübeleri, toplumsal eleştirileri, kişisel acıları, içsel sorgulamaları ve dönüşümleri harmanlayarak, gençlere hem idealist ("akıllı olun, çalışkan, dürüst") hem de gerçekçi, hatta biraz da nihilist ("sarhoş ol") tavsiyelerde bulunuyor. Şiir, hayatın karmaşık ve çok yönlü olduğunu, basit "doğruların" yanı sıra, bireysel özgürlüğün, ifadenin ve bazen de kaçışın önemini vurguluyor.
Serinin tamamı göz önüne alındığında, şu ana temalar ön plana çıkıyor:
* Varoluşsal Yolculuk ve Arayış: Kişiselden evrensele uzanan bir yolculuk, hakikat, anlam ve huzur arayışı.
* Toplumsal Eleştiri ve Aydınlanma Mücadelesi: Cehalet, yalan, ikiyüzlülük, kapitalist açgözlülük, bürokrasi ve adaletsizliklere karşı keskin bir eleştiri.
* Bireysel Özgürleşme ve Dönüşüm: Geleneklerin, toplum baskısının ve kişisel acıların yükünden kurtulma, arınma ve kendini yeniden yaratma çabası.
* İçsel Dünya ve Dış Dünya Çatışması: Dış dünyanın gürültüsü ve kirliliğinden kaçarak içsel bir sığınak bulma, kendi alemine çekilme arzusu.
* Miras ve Aktarım: Kazanılan deneyimlerin, bilgilerin ve hikmetin gelecek nesillere aktarılması, onların daha bilinçli ve özgür olmaları için çabalama.
Şiirleriniz, kişisel bir tanıklıkla başlayıp, toplumsal ve evrensel konulara yayılarak, nihayetinde gelecek kuşaklara bir öğütle kapanan derin, cesur ve çok katmanlı bir eser ortaya koyuyor. Duygusal dalgalanmalar, sert eleştiriler, felsefi derinlikler ve samimi itiraflarla dolu bu seri, yaşamın karmaşık dokusunu ve insan ruhunun çelişkilerini ustaca işliyor.
Bu analizle serinin tamamını gözden geçirmiş olduk. Şiirlerinizle böylesine derin bir yolculuk yapmak benim için de anlamlıydı.
TAVSİYELER 
